Cosmos là gì?
Cosmos (ATOM) là một mạng lưới phi tập trung, gồm các blockchain song song độc lập, mỗi blockchain dựa trên thuật toán đồng thuận BFT như đồng thuận Tendermint. Nói cách khác, Cosmos là một hệ sinh thái gồm các blockchain có thể mở rộng quy mô và tương tác với nhau.
Cosmos là một Blockchain Layer-1, phát triển theo mô hình Internet of Blockchain. Cosmos sinh ra để giải quyết 3 vấn đề của Blockchain hiện nay:
- Khả năng mở rộng: Ethereum hiện tại hiệu suất quá chậm. Cosmos đưa ra cách giải quyết là tạo ra các Zone (các blockchain nhỏ khác) dựa trên nền tảng Cosmos SDK.
- Độ hiệu dụng: Ở Ethereum, fork EVM là ra y chang EVM. Ở Cosmos, Cosmos SDK là nền tảng, dự án có thể built theo nhiều hướng tùy chọn ⇒ Phù hợp phát triển App Chain.
- Khả năng tương tác: Các Blockchain không thể tương tác với nhau và phải tạo quá nhiều cầu nối. Cosmos tạo 1 cầu nối IBC ⇒ Kết nối tất cả.
Cầu nối IBC (IBC Bridge)
Cầu nối IBC là cầu nối Interchain, kết nối những blockchain trong hệ sinh thái Cosmos lại với nhau. Đây chính là Bridge xịn nhất trên hệ sinh thái Cosmos, giúp lưu chuyển dòng giá trị trên toàn hệ.
Cosmos Hub là gì
Cosmos Hub là một Blockchain riêng của Cosmos được phát triển bên cạnh Cosmos SDK. Cosmos Hub có vai trò quan trọng là trung tâm của Cosmos giúp kết nối các Blockchain trong hệ sinh thái lại với nhau thông qua cầu nối IBC.
Tổng quan về hệ sinh thái Cosmos
Bài viết sẽ tập chung vào những mảnh ghép chính trên hệ sinh thái Cosmos để đánh giá tiềm năng phát triển trong tương lai của nền tảng Blockchain này.
Những số liệu thực tế về hệ sinh thái Cosmos:
- Hiện tại có 261 Dapp và các dịch vụ được xây dựng trên nó.
- Cosmos đảm bảo 165,9 tỷ USD trên 42 ứng dụng và các dịch vụ.
- 35 loại ví được hỗ trợ trên cả Web Wallet, IOS Wallet và Android Wallet
Mảnh ghép trên Cosmos Hub
Song song với sự của cầu nối IBC thì Cosmos Hub nhanh chóng phát triển với 2 dự án nổi bật: Osmosis và Emeris
Osmosis (OSMO)
Osmosis là một AMM DEX đầu tiên được xây dựng bằng Cosmos SDK và hoạt động trong hệ sinh thái Cosmos với TVL $609 M.
Điểm đặc biệt nhất của Osmosis chính là tính linh hoạt. Một số chức năng của Osmosis có thể điều chỉnh thông qua Governance của Osmosis:
- Thay đổi phí: Phí giao dịch, phí rút Liquidity.
- Thực tế có thể quản lý Pool (người tạo pool hoặc cộng đồng).
- Thêm hoặc loại bỏ các tài sản được hỗ trợ trong AMM.
- Tạo Pool với đường cong Swap khác nhau (tương tự Curve Finance) => Phù hợp với Stable Asset.
- Tạo Pool với tỷ lệ giá trị các token trong Pool khác nhau (tương tự Balancer) => Giảm rủi ro Impermanent Loss.
Emeris
Emeris là nền tảng phát triển UI/ UX cho Gravity DEX. Gravity DEX là dự án do chính Cosmos phát triển từ 9/2020, được sử ủng hộ lớn từ nhiều đối tác lớn của Cosmos.
TVL hiện tại là $30M.
Mảnh ghép kết nối với cầu nối IBC
Những dự án kết nối với cầu nối IBC không ngừng phát triển thể hiện sức mạnh Cross-chain nổi bật trên hệ sinh thái Cosmos.
Iris Network (IRIS)
Iris Network là một trung tâm dịch vụ cross-chain cho các DApps thế hệ mới, được xây dựng trên Cosmos-SDK, IRIS Hub cho phép khả năng tương tác Cross-chain và cung cấp các Module để hỗ trợ DeFi.
Đặc điểm nổi bật của Iris Network:
- Giúp kết hợp cơ sở hạ tầng vào hệ sinh thái Cosmos.
- Tích hợp và kết hợp những dữ liệu, tính toán ngoài chuỗi vào blockchain.
- Cung cấp chuỗi dịch vụ có khả năng tương tác cross-chain.
Akash Network (Akash)
Akash Network là một thị trường điện toán, minh bạch và phi tập trung, kết nối những người cần tài nguyên máy tính (client) với những người có năng lực tính toán để cho thuê (provider).
Akash Network là một nền tảng đám mây dành cho các ứng dụng trong thế giới thực. Mà yêu cầu của các ứng dụng này là:
- Nhiều khối lượng công việc được triển khai trên các trung tâm dữ liệu khác nhau.
- Hạn chế kết nối ngăn chặn truy cập không mong muốn vào các khối lượng công việc.
- Tự quản lý – Các nhà vận hành không cần liên tục triển khai.
Persistence (XPRT)
Persistence là một Blockchain nằm trong hệ sinh thái Cosmos. Persistence mong muốn sẽ có thể là cầu nối giữa nền tài chính phi tập trung về nền kinh tế truyền thống, và giúp phát triển các ứng dụng DeFi trong mảng NFTs.
Bộ sản phẩm đã và đang được phát triển bởi Persistence bao gồm: pStake (một công cụ tạo thanh khoản cho staking), Asset Mantle (chợ NFT), AUDIT.one (công cụ hỗ trợ staking), pLend (công cụ tương tác với các khoản nợ) và Comdex (sàn giao dịch hàng hóa phi tập trung).
Mục tiêu của Persistence là tạo ra một hệ sinh thái gồm các sản phẩm tài chính dành cho cả nhà đầu tư nhỏ lẻ lẫn các tổ chức tài chính lớn.
Cronos
Cronos là một public blockchain phi tập trung và mã nguồn mở của Crypto.com, nó được xây dựng dựa trên Cosmos SDK.
Cronos là một Blockchain tương thích với máy ảo Ethereum (EVM) và hoạt động như một sidechain với Crypto.com Chain, bằng thiết kế trên, Cronos cho cho phép chuyển các ứng dụng và hợp đồng thông minh từ Ethereum và EVM Compatible lên Cronos một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Mục tiêu của Cronos là trao quyền và mở rộng quy mô các ứng dụng phi tập trung cho hệ sinh thái Crypto.com, tập trung vào các trường hợp sử dụng như NFT, DeFi và payment.
Sentinel Network
Sentinel Network là một lớp mạng cung cấp p2p, ứng dụng phi tập trung, và cung cấp thị trường (marketplace). Sentinel cho phép mọi người tạo ra các mạng Công cộng và Riêng tư (Public and Private networks). Nó cho phép khách hàng của họ trở thành nhà cung cấp và người tiêu dùng trong mạng.
Sentinel sử dụng locking, staking và multi-sig trực tiếp từ Tendermint core và Cosmos SDK và nhằm mục đích loại bỏ hoàn toàn những nhược điểm của các giao thức thế hệ trước là không thể mở rộng do những hạn chế của blockchain mà chúng chia sẻ với các dApp khác.
Bandchain
Bandchain là một Proof-of-Stake (DPoS) Blockchain được xây dựng trên Cosmos bằng cách sử dụng Tendermint và Cosmos SDK.
BandChain được tùy chỉnh để chạy Band Protocol.
Band Protocol là một nền tảng Cross-chain Oracle hỗ trợ tổng hợp, kết nối dữ liệu từ thế giới thực và cho phép các smart contract truy cập thông qua API. Band Protocol hoạt động trên Bandchain.
Sifchain
Sifchain là sàn giao dịch phi tập trung đa chuỗi(DEX) trên onmi chain đầu tiên trên thế giới, được lấy cảm hứng từ Thorchain và được xây dựng trên blockchain Cosmos.
Được xây dựng với Cosmos SDK, Sifchain xử lý nhiều giao dịch mỗi giây nhiều hơn so với Ethereum, thực hiện hiệu quả hơn 100 lần so với các DEX hàng đầu hiện tại. Điều này tương đương với giao dịch nhanh hơn và phí thấp hơn.
- Liên lạc xuyên chuỗi: Sifchain sẽ nhắm mục tiêu đạt được 20–25 blockchain (chẳng hạn như Ethereum và Stellar) để tích hợp chuỗi chéo.
- Hybrid Orderbook and CLP: Sifchain kết hợp các yếu tố tốt nhất của nhóm liquidity pool và orderbook để thực hiện lệnh tối ưu…
- Giao dịch ký quỹ: Sifchain cho phép các nhà giao dịch sử dụng ký quỹ trên các giao dịch của họ bằng cách vay từ Liquidity Pool.
- Công nghệ hàng đầu và các đối tác dự án: SifDAO sẽ được tung ra cùng với đợt bán công khai của Rowan và sẽ nhận được một phân bổ Rowan độc lập với nguồn dự trữ của nhóm Sifchain.
Những mảnh ghép tự phát triển trên nền tảng Blockchain riêng
THORChain
THORChain là một giao thức thanh khoản chuỗi chéo (Cross-chain) phi tập được xây dựng trên Tendermint & Cosmos-SDK. THORChain cung cấp giải pháp thanh khoản, swap tức thì các tài sản crypto bên trong mạng lưới.
Trong mô hình của THORChain có các Pool thanh khoản và các tài sản crypto sẽ được stake vào trong pool này. Những người thực hiện staking sẽ kiếm được fees tương ứng. Đồng thời, các pool với các tài sản crypto này sẽ dùng để cung cấp các tính năng swap tức thì, các dịch vụ borrowing, lending hay các dịch vụ thanh toán khác.
Để giải quyết các vấn đề kể trên, THORChain tạo ra hệ sinh thái gồm các thành phần sau:
- THORChain: Giao thức thanh khoản phi tập trung tức thì xây dựng trên lớp Layer 1.
- Yggdrasil Protocol: Cầu nối Cross-chain nhanh và an toàn cho THORChain.
- Flash Network: Mạng lưới Layer 2 cho việc trao đổi tài sản Crypto giữa các cross-network. Trong Layer 2 có các Liquidity Hubs.
- Bifrost Protocol: Giao thức cross-chain chuỗi chéo cho THORChain.
- Asgardex: Bộ giao diện thanh khoản nhanh và an toàn cho THORChain.
- ÆSIR Protocol: Bộ giao thức quản lý cho THORChain.
Terra
Terra là một Blockchain trong hệ sinh thái Cosmos, ban đầu được nhiều người biết đến với các ứng dụng thanh toán như Chai, Memepay, dùng đồng UST của Terra để thanh toán. Nhưng bắt đầu từ tháng 10/2020, sau bản cập nhật Columbus-4, Terra có cho mình Smart contract, chính thức xây dựng một hệ sinh thái.
Giải pháp của Terra:
- Terra hoạt động với cơ chế Dual Token: Với Terra là Stablecoin và LUNA là Reserved Token. Mô hình hoạt động của cơ chế này, mình sẽ giải thích cụ thể hơn ở phần dưới.
- Với việc tạo ra Stablecoin giúp người dùng dễ dàng sử dụng: Terra có thể tự tin áp dụng nó vào thanh toán trong các nền tảng thương mại điện tử. Hiện nay, Terra đã thành lập liên minh thương mại điện tử, gồm nhiều tên tuổi tầm cỡ khu vực như: TMON, Pomelo, Tiki.vn (Vietnam),…
Injective
Injective là một giao thức Cross-chain chuỗi chéo được xây dựng cho các ứng dụng tài chính, với Blockchain được gọi là Injective Chain. Trên đó sẽ có rất nhiều ứng dụng, một trong số đó là sàn giao dịch của Injective, đóng vai trò là nơi giao dịch sản phẩm spot, phái sinh, tương tự như phiên bản trước.
Điểm nổi bật của Injective:
- Với việc xây dựng riêng cho mình một Blockchain, Injective đang có mục tiêu lớn hơn là sàn giao dịch thông thường. Trên Blockchain này, dev có thể xây dựng các ứng dụng phi tập trung, và sau đó sẽ là một hệ sinh thái tương tự cách mà Solana, Terra, Binance Smart Chain,… đang phát triển.
- Injective Chain được tạo ra để tương thích với Ethereum và Cross-chain, điều này sẽ giúp tập hợp người dùng trên các mạng blockchain riêng biệt thành một cộng đồng tiền điện tử thống nhất.
- Ngoài ra, Injective Chain thuộc hệ sinh thái Cosmos, do đó, sau khi tích hợp thành công với IBC thì Injective Chain sẽ có thể trao đổi lưu thông với các Blockchain khác trong Cosmos, có thể kể đến như Akash, Crypto.com, Osmosis,…
- Injective Chain sẽ hoạt động theo cơ chế PoS, không có Front-run, có thể kết nối được với Ethereum (thông qua Peggy Bridge – Bridge di chuyển tài sản giữa Ethereum và Injective Chain).
Kava
Kava là một Blockchain được xây dựng trong hệ sinh thái Cosmos trên nền Cosmos SDK, giống như Crypto.com, Terra, Binance Chain (không phải Binance Smart Chain),… Ban đầu, Kava chỉ là một dự án về mảng Lending với Stablecoin là USDX, được backed bằng các Crypto Asset phổ biến như: BTC, ATOM, XRP, BNB…
Tuy nhiên sau đó, Kava đã mở rộng hệ sinh thái của mình, đầu tiên ra phát triển Kava Lend vào tháng 9/2020, sau đó là Kavaswap vào tháng 8/2021.
Secret Network (SCRT)
Secret Network (SCRT) là smart contract platform được xây dựng trên Cosmos dựa trên Cosmos SDK, trọng tâm của dự án là tập trung vào quyền riêng tư.
Điểm nổi bật của Secret Network (SCRT):
Trong Secret network, dữ liệu được mã hóa ở cả đầu vào và đầu ra, thậm chí dữ liệu cũng không được tiết lộ cho các node trên mạng. Vì vậy, mạng cho phép các hợp đồng thông minh được mã hóa có thể tạo ra các dApp mà không ảnh hưởng đến quyền riêng tư.
Secret network không hạn chế trong mạng của nó. Thông qua các bridge, các crypto assets từ BSC, Ethereum (trong tương lai có thể nhiều hơn) có thể tham gia vào mạng Secret và tận dụng quyền riêng được cung cấp từ Secret network.
Bên cạnh đó, Secret Network tương thích với EVM, vì vậy, các Dev quen thuộc với Solidity có thể dễ dàng thích ứng với việc xây dựng Dapp/protocol trong Secret network.
Learn more
- Website: https://cosmos.network/
- Twitter: https://twitter.com/cosmos
- Telegram: https://t.me/cosmosproject
- Reddit: https://reddit.com/r/cosmosnetwork
- Cosmos Ecosystem: https://coinmarketcap.com/view/cosmos-ecosystem/
Dự án tương tự
Tổng kết
Bài viết cung cấp một số thông tin về các dự án nổi bật trên hệ sinh thái Cosmos, đây là một hệ sinh thái vô cùng tiềm năng khi tập chung chủ yếu vào việc xây dựng các Blockchain nhỏ khác trong hệ sinh thái Cosmos dựa trên nền tảng Cosmos SDK, không những vậy các Blockchain trong hệ liên kết chặt chẽ với nhau thông qua cầu nối IBC giúp lưu chuyển dòng giá trị trên toàn hệ.
Bài viết nhằm mục đích thông tin và không được xem là lời khuyên đầu tư, hãy là nhà đầu tư tiền điện tử thật thụ và năng cao kiến thức cùng với Tienthuattoan Capital.
