Rất nhiều các ứng dụng phi tập trung (dApps) hiện nay được xây dựng trên Ethereum. Tuy nhiên, sự gia tăng nhanh chóng của các ứng dụng này khiến mạng lưới Ethereum bộc lộ nhiều vấn đề. Ví dụ như phí gas cao và tắc nghẽn mạng.
Ngoài việc chỉnh sửa và nâng cấp mạng lưới thì một giải pháp khác là xây dựng layer 2.
Arbitrum là gì?
Arbitrum là một bộ giải pháp mở rộng Layer 2 nhằm giải quyết các vấn đề tắc nghẽn trên Ethereum. Trong đó, Layer 2 là công nghệ hay hệ thống chạy trên Layer 1, chúng được kế thừa tính bảo mật từ Layer 1, đồng thời có khả năng xử lý nhiều giao dịch hơn, giảm chi phí và tốc độ xác nhận giao dịch nhanh hơn Layer 1.
Nền tảng được thiết kế cho phép các nhà phát triển dễ dàng chạy các hợp đồng EVM không sửa đổi và các giao dịch Ethereum trên layer 2. Trong khi vẫn được hưởng lợi từ bảo mật layer 1 tuyệt vời của Ethereum.
Hiện Arbitrum không có token riêng của nền tảng. Theo các nhà phát triển dự án: “Không có token Arbitrum và chúng tôi không có ý định tạo ra nó. Các smart contract trên Arbitrum có thể sử dụng bất kỳ token nào dựa trên Ethereum. Chúng tôi quyết định không cần tạo thêm một token nữa.”
Arbitrum lên kế hoạch sẽ cung cấp 3 giải pháp mở rộng là: Rollup (OPU), Channels, Sidechains.
- State Channels: Yêu cầu người dùng gửi Snapshot trạng thái của Ethereum vào một Multi-sign Contract. Trạng thái này sẽ chứa dữ liệu quan trọng như số dư của địa chỉ. Một hệ thống như vậy cho phép thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi (off-chain) miễn phí với tính hoàn thiện tức thì và quyền riêng tư cao cấp.
- Sidechains: Các blockchain độc lập với các quy tắc đồng thuận độc lập của riêng chúng, nơi các giao dịch Ethereum có thể được chuyển đến một cách có giám sát để giảm gánh nặng cho mạng chính Ethereum.
- Rollups: Giống như các sidechains nâng cao, non-custodial, có thể mở rộng đáng kể khả năng thông lượng của mạng chính Ethereum. Cho đến nay, tổng hợp có bốn loại rollup chính: Optimistic Rollups, zkRollups, Plasma, Validium.
Hiện tại, sự chú tâm của cộng đồng Ethereum đang đặt vào Rollup (OPU) của Arbitrum. Hai giải pháp còn lại vẫn chưa có nhiều thông tin. Do đó, trong bài viết này sẽ tập trung vào giải pháp Rollup được cung cấp bởi Arbitrum.
Rollup là gì?
Rollup là một loại giải pháp mở rộng Layer 2 cho phép “Roll” các giao dịch trên sidechain thành một block tổng hợp duy nhất và ghi lên Ethereum blockchain. Điều này cho phép dữ liệu giao dịch trên layer 2 có sẵn trên layer 1 bất cứ lúc nào cần thiết để xác thực quá trình chuyển đổi trạng thái.
Arbitrum không phải là dự án đầu tiên tìm cách khắc phục những hạn chế của Ethereum. Hiện có ít nhất hàng chục dự án khác cũng đang tìm cách thực hiện những công việc tương tự. Sự khác biệt của Arbitrum ở đâu?
Điểm khác biệt của Arbitrum
Khả năng tương thích EVM cao
Arbitrum được coi là một trong những công cụ tổng hợp tương thích với EVM nhất ở cấp bytecode và bất kỳ ngôn ngữ nào có thể biên dịch sang EVM đều hoạt động hiệu quả. Chẳng hạn như Solidity và Vyper.
Điều này tạo điều kiện cho các nhà phát triển không cần phải hiểu rõ về một ngôn ngữ mới trước khi xây dựng trên Arbitrum.
Công cụ dành cho nhà phát triển mạnh mẽ
Nhóm phát triển Arbitrum đang làm tất cả những gì có thể để giảm thiểu các rào cản gia nhập khi tiến hành xây dựng giải pháp layer 2 của họ. Cụ thể, họ đã tạo ra tài liệu phát triển toàn diện cho Arbitrum và các nhà phát triển có thể bắt đầu sử dụng công cụ hiện có cho Ethereum. Các nhà phát triển không cần phải tải xuống bất kỳ thứ gì cho Arbitrum. Ví dụ như plugin hay trình biên dịch như Hardhat hoặc Truffle.
Chi phí thấp
Là một giải pháp mở rộng quy mô layer 2, Arbitrum không chỉ được thiết kế để tăng cường thông lượng giao dịch của Ethereum mà còn đồng thời giúp giảm thiểu chi phí giao dịch.
Nhờ công nghệ rollups cực kỳ hiệu quả, Arbitrum có thể cắt giảm phí xuống chỉ bằng một phần rất nhỏ so với Ethereum. Trong khi vẫn cung cấp đủ ưu đãi cho các validator.
Fairly launched
Arbitrum đã chạy một số testnet và hiện đang hoạt động trên mainnet dành cho các nhà phát triển. Không giống như nhiều giải pháp mở rộng quy mô layer 2 khác.
Hệ sinh thái phát triển tốt
Arbitrum đã và đang làm việc với nhiều dự án cơ sở hạ tầng và dApp Ethereum, bao gồm Uniswap, DODO, Sushi và nhiều dự án khác.
Hệ sinh thái trên Arbitrum
Tools
Các dự án nền tảng nổi bật đã tích hợp với Arbitrum, một số công cụ quen thuộc với các nhà phát triển trên Ethereum, phần lớn đều có trên Arbitrum, ví dụ: The Graph, Truffle, Hardhat, ethers.js, web3.js, Brownie…
Wallets
Người dùng có thể dùng các ví dưới đây
dApps
Arbitrum cũng tự xây dựng một số sản phẩm DeFi cốt lõi như:
- Arbiswap: Uniswap trên Arbitrum Rollup. Chức năng tương tự như UniSwap.
- L1, L2 bridge: Chuyển tài sản Arbitrum Rollup sang Ethereum và ngược lại.
- AARBE: Dentralized Lending Pool có hỗ trợ flash loan.
- FakerDAO: MakerDao trên Arbitrum.
- Bancor: DEX nổi tiếng trên Ethereum.
- Bounce: Giao thức đấu giá phi tập trung.
- MCDEX: Sàn giao dịch phái sinh phi tập trung.
Bridges
Nhà đầu tư và đối tác
Arbitrum được đầu tư bởi Lightspeed Venture Partners, Coinbase Ventures, Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures, Pantera Capital, Alameda Research và Mark Cuban.
- Lightspeed Venture Partners: Một công ty đầu tư mạo hiểm toàn cầu tập trung đầu tư nhiều giai đoạn vào lĩnh vực công nghệ doanh nghiệp, tiêu dùng và y tế.
- Mark Cuban: Tỉ phú người Mỹ tích cực tham gia đầu tư vào thị trường Crypto giai đoạn gần đây.
Arbitrum đã thu hút được một số đối tác nổi tiếng, bao gồm Uniswap và Chainlink, đã cam kết sẽ hỗ trợ sớm cho dự án.
Roadmap
- Bản phát hành đầy đủ của Beta 2: 28/05/2021
- Bản phát hành mainnet đầu tiên: 31/08/2021
- Arbitrum hỗ trợ Sidechain: dự kiến vào quý 1 năm 2022
Arbitrum gọi vốn $120M vòng Series B
Ngay sau khi ra mắt mainnet, Arbitrum đã thu hút được hơn 250 dự án đăng ký để triển khai trên mạng lưới. Điều đó chứng tỏ tiềm năng mà Arbitrum có thể mang lại cho mạng lưới Ethereum.
Mục đích của việc gọi vốn: Số tiền gọi vốn sẽ được dùng để thu hút thêm nhân sự và tập trung việc phát triển đội ngũ R&D.
Dự phóng về tương lai của Arbitrum
Trong các giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum, có khá nhiều giải pháp nổi bật, nhưng ở thời điểm hiện tại Polygon là nền tảng duy nhất chính thức mainnet, cộng thêm sự tắc nghẽn nghiêm trọng của Ethereum đã đẩy Polygon vào tình thế đẹp hơn bao giờ hết, và Polygon cũng đã tận dụng điều này vô cùng tốt.
- Về Backer: Arbitrum không hề kém cạnh khi có 2 VCs hàng đầu thị trường phía sau: Coinbase Ventures và Pantera.
- Về Hệ sinh thái: Arbitrum cũng đã có đủ những mảnh ghép quan trọng.
Hiện giờ, sân chơi layer 2 không còn là vị thế độc tôn của Polygon, mà theo thời gian sẽ càng có nhiều giải pháp nổi bật khác Mainnet, ngoài yếu tố về kỹ thuật, tốc độ cũng là một điểm càng xem xét. Một dự án hoàn toàn có thể chọn một layer 2 đủ tốt thay vì layer 2 tốt nhất nếu giải pháp “tốt nhất” kia quá chậm chạp.
TTT tổng hợp
